Μουσείο βαλκανικών πολέμων (Βίλα Μοδιάνο)

Στη νοτιοανατολική πλευρά του χωριού Γέφυρα, 25 περίπου χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, συναντάμε το Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων. Στεγάζεται στο κεντρικό κτίριο του αγροκτήματος Μοδιάνο που δημιουργήθηκε το 1906, ως εξοχική κατοικία του Ιταλοεβραίου Γιάκο Μοδιάνο, που ανήκε σε μια από τις ισχυρότερες οικογένειες της Θεσσαλονίκης. Πέρα από «Βίλα Μοδιάνο» το κτίριο είναι γνωστό και ως «Βίλα Τοψίν» (τουρκικά: Topçin), όπως ονομαζόταν ο οικισμός της Γέφυρας την οθωμανική περίοδο. 

Το κτίριο παρέμεινε στην οικογένεια Μοδιάνο μέχρι το 1911, όταν ο Ιταλο-Τουρκικός Πόλεμος δημιούργησε μεγάλα προβλήματα στις τραπεζικές δραστηριότητες του Γιάκο Μοδιάνο, ο οποίος αναγκάστηκε να πουλήσει την έκταση στο Οθωμανικό κράτος.

Κείμενο: Γιώργος Πολύχρους

Φωτογραφίες: Μιχάλης Μαγνήσαλης

Εδώ έγιναν οι διαπραγματεύσεις για την παράδοση της Θεσσαλονίκης στον ελληνικό στρατό

Στις 24 Οκτωβρίου 1912, στα πλαίσια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, το Γενικό Στρατηγείο των Ελληνικών δυνάμεων εγκαταστάθηκε στο κτίριο, μετά τη νικηφόρα Μάχη των Γιαννιτσών (19 Οκτωβρίου 1912), που άνοιξε το δρόμο για τη Θεσσαλονίκη. Εδώ έλαβαν χώρα οι τριήμερες διαπραγματεύσεις μεταξύ των Ελλήνων, υπό τον Αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο, και των Οθωμανών, υπό τον διοικητή της πόλης Χασάν Ταχσίν Πασά. Τελικά, στις 26 Οκτωβρίου επετεύχθη συμφωνία και ο Ταχσίν Πασά δέχθηκε την άνευ όρων παράδοση της Θεσσαλονίκης στον ελληνικό στρατό, αποτρέποντας περαιτέρω αιματοχυσία και τυχόν καταστροφές στην πόλη.

Το αίθριο όπως φαίνεται από την είσοδο

Μετά το 1912 το κτήμα πέρασε στην οικογένεια Παπαγεωργίου, ενώ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο επιτάχθηκε από το Γερμανικό στρατό και μετατράπηκε πρώτα σε στρατηγείο και έπειτα σε νοσοκομείο. Μεταπολεμικά πέρασε πάλι σε χέρια ιδιωτών, από τους οποίους το αγόρασε ο Ελληνικός Στρατός το 1999, ώστε να στεγάσει το Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων.

Πολύ βαριές πόρτες για ασφάλεια, λόγω της απομονωμένης τοποθεσίας

Προσεγγίζοντας την είσοδο, η προσοχή μας πέφτει πάνω στις εξαιρετικά βαριές σιδερένιες πόρτες, οι οποίες παρείχαν ασφάλεια από ληστές, μιας και το σπίτι ήταν σχετικά απομονωμένο από το χωριό. 

Είσοδος – χώρος υποδοχής

Στην κεντρική σάλα, που λειτουργεί και ως χώρος υποδοχής, διακρίνεται ένα σιντριβάνι. Η ύπαρξη του είχε διττό σκοπό. Πρώτον, λειτουργούσε ως ένδειξη χλιδής για εκείνη την εποχή, και δεύτερον, προμήθευε τους ένοικους με νερό σε περίπτωση που εγκλωβίζονταν από ληστές.

Πέρα από την κεντρική σάλα, στο ισόγειο υπάρχει η τραπεζαρία, ένα δωμάτιο υπηρεσίας, η κουζίνα και η τραπεζαρία του προσωπικού.

Δωμάτιο υπηρεσίας

Στους χώρους υπάρχουν προθήκες, όπου εκτίθενται όπλα, ξίφη, στρατιωτικές στολές, μετάλλια, πίνακες, λιθογραφίες, χάρτες, φωτογραφίες, διάφορα κειμήλια από τους Βαλκανικούς Πολέμους, μια ιδιόχειρη κάρτα του τότε Πρωθυπουργού της Ελλάδας Ελευθέριου Βενιζέλου, όπως επίσης και αντίγραφο του πρωτοκόλλου παράδοσης της Θεσσαλονίκης. 

Στις προθήκες του ισογείου υπάρχουν κειμήλια από τους στρατούς της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της Σερβίας, της Ρουμανίας και του Μαυροβουνίου.

Η τραπεζαρία

Στη συλλογή όπλων που εκτίθενται στο μουσείο περιλαμβάνονται τυφέκια τύπου Μάνλιχερ Μ1903 που χρησιμοποιήθηκαν από τον ελληνικό και τον βουλγαρικό στρατό, τυφέκια τύπου Μάουζερ M1889 του τουρκικού στρατού, πιστόλι τύπου Bergmann-Bayard Μ1908 του ελληνικού στρατού, το πιστόλι Smith & Wesson τουρκικού στρατού, καθώς και όλη η σειρά των ξιφών του ελληνικού και του βουλγαρικού στρατού.

Η τραπεζαρία του προσωπικού
Ψυγείο πάγου
Η κουζίνα
Παραθυράκι προς την τραπεζαρία. Οι υπηρέτες δεν έπρεπε να έχουν οπτική επαφή με τους ιδιοκτήτες
Η είσοδος όπως φαίνεται από το αίθριο

Ανάμεσα στους πίνακες μπορεί κανείς να βρει την ηγεσία του ελληνικού στρατού και του στόλου, την υπογραφή της παράδοσης της Θεσσαλονίκης από τον Ταχσίν Πασά, καθώς και σημαντικές στιγμές μάχης των Βαλκανικών Πολέμων.

Το πρωτόκολο παράδοσης της Θεσσαλονίκης στον ελληνικό στρατό

Στον πάνω όροφο υπάρχουν τα υπνοδωμάτια της έπαυλης, σε ένα εκ των οποίων έμεινε ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος εκείνες τις κρίσιμες μέρες. Η επίπλωση της εποχής διατηρήθηκε σε μεγάλο βαθμό και μάλιστα εμπλουτίστηκε με έπιπλα που υπήρχαν στις αποθήκες του στρατού.

Αναπαράσταση του Αρχιστράτηγου (μετέπειτα Βασιλιά των Ελλήνων) Κωνσταντίνου στο δωμάτιό του
Κρεβάτια στο δωμάτιο του Αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου
Νιπτήρας σε μάλλον γυναικείο δωμάτιο επειδή είναι τοποθετημένος πολύ χαμηλά
Υπνοδωμάτιο στον ίδιο όροφο
Εξωτερικά κτίρια – στα δεξιά ο τάφος του Χασάν Ταξίν Πασά

Γύρω από το κεντρικό κτίριο, μπορεί ο επισκέπτης να περιηγηθεί στο ιατρείο, το σιδηρουργείο, το οινοποιείο και τους στάβλους του συγκροτήματος, οι οποίοι διαθέτουν αντικείμενα εποχής. Ξεχωριστή αναφορά αξίζει ο περιστερώνας οθωμανικού τύπου με τον θόλο, όπου χρησιμοποιούσαν ταχυδρομικά περιστέρια για τη μεταφορά μηνυμάτων. 

Περιστερώνας οθωμανικού τύπου
Φωλιές ταχυδρομικών περιστεριών στο εσωτερικό του θόλου. Η απόχη ήταν απαραίτητο εργαλείο για να τα κατεβάζουν και να παίρνουν το μήνυμα.

Στον προαύλιο χώρο του μουσείου βρίσκεται ο τάφος του Ταχσίν Πασά. Στο ίδιο μνημείο τοποθετήθηκαν και τα οστά του υιού και υπασπιστή του Κενάν Μεσαρέ.

Ο τάφος του Χασάν Ταξίν Πασά
Η ανατολική πλευρά του κτιρίου


Όλες οι φωτογραφίες του project photoshootin’ greece μετά από αδειοδότηση, είναι διαθέσιμες για δημοσίευση σε ταξιδιωτικές εκδόσεις, διακόσμηση χώρων, εκτύπωση επάνω σε διάφορες επιφάνειες και πολλές άλλες χρήσεις.

Μέρος των εσόδων από την πώληση των φωτογραφιών διατίθεται για την φροντίδα παιδιών με ειδικές ανάγκες.

Μαζί δημιουργούμε ένα καλύτερο κόσμο!


Κλικ στη Γη για περισσότερα


Η αναπαραγωγή, δημοσίευση, τροποποίηση, ή εκμετάλλευση των φωτογραφιών, video, κειμένων και λογότυπων που περιλαμβάνονται στον παρόντα ιστότοπο για οποιαδήποτε χρήση προσωπική ή εμπορική χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια, απαγορεύται αυστηρά βάσει του Νόμου 2121/93 (όπως έχει τροποποιηθεί μέχρι σήμερα), του Νόμου 4481/2017 περί διαδικτυακής προσβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων (ΕΔΠΠΙ), του Νόμου 4708/2020 περί ενίσχυσης της προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο και των διεθνών συμβάσεων περί προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων.

The reproduction, publication, modification, or exploitation of the photographs, videos, texts and logos included on this website for any personal or commercial use without prior written permission is strictly prohibited under Law 2121/93 (as amended to date), Law 4481/2017 on online copyright infringement of Intellectual Property and Related Rights (IPPR), Law 4708/2020 on strengthening the protection of intellectual property rights on the internet and international conventions on the protection of intellectual property rights.